2020 मार्च

अधांतरीचे प्रश्न – अभिप्राय

सा हि त्या क्ष र 

अर्चना डावखर यांनी ९६ पृष्ठांच्या या संग्रहात एकल स्त्रीच्या जगण्याचे नानाविध स्तर धीटपणे मांडण्याचा चांगला प्रयत्न केला आहे. एकटया राहणाऱ्या , त्यातही सधवा नसणाऱ्या स्त्रीचा भोगवटा मराठी कवितेत अभावानेच व्यक्त झालेला आहे. अर्चना डावखर यांनी हा प्रयत्न नेमकेपणाने केलेला आहे.काही ठिकाणी ठेवलेल्या बाईच्या मानसिकतेची अंदोलने दिसतात. आपल्या वाट्याला आलेले दुय्यमपण ‘निकाह ‘ सारख्या चित्रपटांतून दिसलेच. ठेवलेपण आणि नाकारले जाणे यामुळे स्त्रीचे जळणे चांगल्या रितीने डावखर व्यक्त करतात. ‘ गळालेले अवयव ‘ ही कविता त्या दृष्टीने लक्षणीय म्हणता येईल.
   बाईने थोडे समाजाचा संकेतांना धक्का दिला किंवा पुरुषाशिवाय स्वतःच प्रगती करण्याचा प्रयत्न केला की तिला कॅरेक्टरलेस ठरवले जाते. समाजाच्या या विखारी वागण्याचा समाचारही डावखर घेताना दिसतात.
   संग्रहाच्या सुरुवातीला अष्टाक्षरी, अभंग अशा रूढ वाटेने जाणारे प्रकार कवयित्री हाताळते. मात्र उत्तरार्धातील कविता यांनी संग्रहाची उंची वाढवलेली आहे. या कविता अनुभूती आणि त्यांची सेंद्रियता जाणवून देणाऱ्या आहेत. ‘रोपाचं पुनर्वसन ‘ सारख्या कविता तर अंगावर येण्याइतपत सशक्त झाल्या आहेत.
    एकंदरीत कादंबरीपेक्षा डावखर ‘ कविता ‘ हा प्रकार ताकदीने हाताळतात असे निश्चितपणे म्हणता येते. त्यांच्या पुढील लेखनास शुभेच्छा..

– डॉ. संजय बोरुडे, अहमदनगर.
[3/24/2020]

Recommended Posts

2024 Hindi kavita ऑगस्ट

उत्तम कोलगावकर : चंद कवितायें

परिचय : उत्तम कोलगावकर मराठी के एक सशक्त कवि है । उनकी कविता प्राय : भाष्यकविता की रूप में सामने आती है । आकाशवाणी में एक अफसर के रूप मे सेवापूर्ति कर वे आजकल नासिक में निवृत्त जीवन जी रहे है । ‘ जंगलझडी ‘ ,”तळपाणी ‘ , ‘ कालांतर ‘ आदि कविता संग्रह उनके […]

सा हि त्या क्ष र 
2024 जुलै प्रेरणा

‘भवरा ‘च्या निर्मितीची कथा : विजय जाधव,अंबड

बहुचर्चित ‘पांढरकवड्या ‘ कादंबरीचे लेखक विजय जाधव यांच्या ‘भवरा’ या कथासंग्रहाच्या निर्मितीमागील प्रेरणा चार वर्षांपूर्वी कोरोनाच्या महामारीने जग हादरून गेले होते. मानव जातीच्या अस्तित्वावरच प्रश्नचिन्ह निर्माण झाले होते. या एकाकी काळात मी बरीच पुस्तके वाचली, पण यामध्ये प्रसिद्ध लेखक बाबुराव बागुल यांचे ‘सूड’ हे पुस्तक वाचण्यात आले आणि मला हे पुस्तक खूप आवडले. काही लेखकांची […]

सा हि त्या क्ष र 
2024 Hindi kavita सप्टेंबर

अशोक कोतवाल की कवितायें

परिचय : अशोक कोतवाल मराठी के एक सुप्रतिष्ठित कवि है । मराठी साहित्य जगत के कई सम्मानों ने उन्हें नवाजा गया है । फिलहाल वे महाराष्ट्र के जलगांव में स्थित है । समकाल पर विपरित एवं गंभीर टिपण्णी करना, ये उनकी विशेषता है । प्रस्तुत है उनकी चंद कविताओं का संजय बोरुडे द्वारा हिंदी अनुवाद […]

सा हि त्या क्ष र 
2024 History ऑगस्ट

युआन श्वांग : भाग ५ वा -सतीश सोनवणे

( प्रसिद्ध लेखक जगन्मोहन वर्मा यांच्या सुयेन च्वांग या पुस्तकाचा क्रमश: अनुवाद . ) प्रकरण पाचवे-भारतयात्रेला सुरुवात: युआन श्वाग चिनचाऊ चा भिक्षू हियावत्ता’ बरोबर चांगआन सोडून चिनचाऊला आला. तो एक रात्र तिथेच राहिला. दुसऱ्या दिवशी त्याला लान चाऊ येथील एक साथीदार भेटला जो चिन चाऊला काही कामासाठी आला होता आणि त्याच्या घरी जात होता. तो […]

सा हि त्या क्ष र 

Leave A Comment